در دنیای امروز بحث مانیتورینگ شبکه در سراسر صنعت فناوری اطلاعات رایج شده و مانیتورینگ یک فرایند فوق حیاتی است که طی آن تمام اجزای شبکه از جمله روترها، سوئیچ ها، فایروال ها، سرورها و ماشین های مجازی از نظر خطا و عملکرد تحت نظارت قرار می گیرند و دسترسی پذیری آن ها به طور مداوم ارزیابی می شود. این نظارت کاملا فعالانه است و مشکلات عملکردی و تنگناها را در همان مراحل اولیه شناسایی می کند تا کار به خرابی شبکه نرسد. به تعبیر دیگر مانیتورینگ سلامت شبکه را در لایه های سخت افزاری و نرم افزاری آن ردیابی می کند. طوری که از هرگونه خرابی جلوگیری شود و در صورت بروز مشکلات، عیب یابی و برطرف کردن مشکل در سریع ترین زمان ممکن انجام شود. درنهایت باید عنوان کرد که سیستم نظارت بر شبکه یا Network Monitoring با گرد هم آوردن اطلاعات به صورت لحظه ای در کنار دسته بندی بهینه آن ها، یک دید کلی از وضعیت شبکه را ارائه می دهد. همچنین این سیستم با استفاده از پروتکل های الحاقی در زمان های تعیین شده، اقداماتی مانند آپدیت یک قسمت یا ارسال هشدار به administrator یا مدیر شبکه را انجام می دهد.
ویژگی مهم ابزارهای مانیتورینگ شبکه:
نظارت بر تجهیزات ضروری: تاثیر خرابی ها بر عملکرد شبکه مثل روز روشن و واضح است و با بررسی مداوم دستگاه ها و معیارهای عملکردی مناسب، می توان این ایرادات را خیلی زود برطرف کرد. دستگاه هایی مثل رایانه های رومیزی و چاپگرها نیازی به نظارت مکرر ندارند، اما سرورها، روترها و سوئیچ ها باید پیوسته تحت نظارت باشند. بنابراین حتما ابزاری که برای مانیتور شبکه استفاده می کنید باید نظارت کافی بر تجهیزات ضروری شبکه را داشته باشد.
بهینه سازی بازه زمانی مانیتورینگ: بازه مانیتورینگ گویای تعداد دفعات ارزیابی عملکرد شبکه و دستگاه هاست. دسترسی پذیری دستگاه ها باید در کوتاه ترین فاصله زمانی (ترجیحا هر دقیقه) بررسی شود. آمار CPU و حافظه را می توان هر 5 دقیقه یک بار کنترل کرد. در ابزار مورد استفاده برای مانیتورینگ لازم است بازه های زمانی بررسی شبکه به صورت بهینه باشد.
انتخاب پروتکل مناسب: بهتر است سراغ یک پروتکل مدیریت شبکه امن با کمترین میزان مصرف پهنای باند بروید. اکثر دستگاه های مانیتور شبکه و سرورهای لینوکس از پروتکل های SNMP و CLI و دستگاه های تحت ویندوز از پروتکل WMI استفاده می کنند.
تعیین آستانه ها و ارسال هشدار: خرابی شبکه هزینه زیادی دارد و پیش گیری ایرادات آن بهتر از درمان آنهاست. اینجاست که آستانه ها وارد عمل می شوند و با اعمال محدودیت، نقش کلیدی در برنامه نظارت بر شبکه ایفا می کنند. هر زمان هر یک از این محدودیت های آستانه شکسته شود و نقضی رخ دهد، قبل از آنکه شبکه از کار بیافتد، باید برنامه مانیتورینگ به کاربرهشدار دهد.
داشبورد و سفارشی سازی: داده ها باید به بهترین شکل ممکن در اختیار کاربر شبکه قرار گیرد و تیم IT باید در بدو ورود به داشبورد از وضعیت معیارهای کلیدی شبکه باخبر شوند. به عبارتی وضعیت فعلی شبکه و تجهیزات آن مثل روترها، سرورها، سوئیچ ها، خدمات، برنامه ها و فایروال ها باید در داشبورد قابل دسترسی باشد و چه بهتر که بتوان آنها را به دلخواه سفارشی سازی کرد.
بخش هایی که مانیتورینگ بیش ترین کاربرد را دارد:
مانیتورینگ مرکز داده: مهندسان شبکه می توانند از تکنولوژی مانیتورینگ برای جمع آوری داده های لحظه ای از دیتاسنترهای خود استفاده کنند و در صورت بروز مشکلاتی مثل خرابی دستگاه، افزایش دما، قطع برق یا مشکل ظرفیت شبکه هشدار تنظیم کنند.
مانیتورینگ شبکه ابری: شرکت هایی که در زمینه شبکه های ابری فعالیت می کنند، می توانند با به کارگیری ابزارهای نظارتی، از ارتباط خوب میان برنامه ها مطمئن شوند. حتی درک هزینه های شبکه ابری، تجزیه و تحلیل ترافیک مناطق مختلف و میزان ترافیکی که توسط ارائه دهندگان ابری قابل مدیریت است، با ابزارهای مانیتورینگ راحت تر خواهد بود.
مانیتورینگ برای اپلیکیشن های کانتینری: تیم های فناوری اطلاعات از کانتینرها برای بسته بندی و ارائه برنامه ها روی چند سیستم عامل استفاده می کنند. در این حوزه هم وجود یک ابزار نظارتی برای اطمینان از ارتباط میان اجزای مختلف برنامه ضروری است.
مزایای استفاده ازمانیتورینگ شبکه برای کسب و کار ها:
نظارت و دید واضح بر شبکه: مدیر و admin مانیتورینگ شبکه با استفاده از این سیستم می تواند دید واضحی از تعداد و نوع دستگاه هایی که به شبکه متصل هستند داشته باشد. حتی نظارت بر نحوه انتقال و ارسال داده ها نیز با این سیستم مقدور می شود که در صورت لزوم می توان از قطعی سیستم و شبکه به سرعت (حتی قبل از رخداد آن) باخبر شد و در صدد رفع آن اقدام کرد. با سیستم نظارت بر شبکه می توان به صورت دقیق دستگاه هایی که از شبکه شما استفاده می کنند همراه با اطلاعات دقیق سیستم عامل های به کار رفته در آن ها باخبر شد. در نهایت می توان ابزارهای ارائه دهنده خدمات مبتنی بر شبکه مانند سایت یا اپلیکیشن ها را بر اساس این اطلاعات توسعه داد.
استفاده بهتر از منابع IT: پیش تر بسیاری از مدیران IT، افراد و کارمندانی را برای انجام برخی از امور مربوط به شبکه و نظارت بر آن استخدام می کردند که این مسئله خود هم باعث هدر رفت منابع وهم دلیلی بر افزایش بودجه مورد نیاز بود. اما با استفاده از ابزارهای network-monitoring سخت افزاری و نرم افزاری، بار این مسئولیت ها از دوش انسان برداشته شده و به وسیله پروتکلهای خاصی اجرا می شود.
پیش بینی و اتخاذ تصمیمات دقیق در رابطه با زیر ساخت ها: سیستم نظارت بر شبکه می تواند به صورت دوره ای و مداوم اطلاعات و گزارش هایی را در رابطه با عملکرد اجزای مختلف شبکه در اختیار مدیران قرار دهد. در نتیجه با بررسی این گزارش ها و تجزیه و تحلیل آن ها می توان تصمیمات درستی در رابطه نیاز به پیاده سازی زیرساخت های اضافی در زمان های تعیین شده اتخاذ کرد.
تشخیص سریع تهدیدات سایبری: با نظارت لحظه و مستمر بر شبکه می توان روند عادی که اغلب بر روی نتورک جاری است را تشخیص داد. همچنین با در نظرگرفتن این روند عادی در صورت وقوع یک اتفاق غیرمعمول مانند افزایش غیرعادی ترافیک شبکه، مدیران ناظر سریعا از اتفاقات باخبر شده و در جهت و رفع مشکلات اقدام می کنند که این امر موجب کاهش و یا حتی صفر شدن خسارات خواهد شد.
کمک به پیشرفت بیزینس: برخی ابزارهای نظارت بر ترافیک وب سایت ها مانند google analytics و google search console اطلاعات بسیار خوبی از میزان ترافیک ورودی در اختیار کاربران خود قرار می دهد که برای برنامه ریزی های بازاریابی مانند تعیین متدهای تبلیغاتی، ایمیل مارکتینگ، تعیین اهداف خدماتی و محصولاتی و… بسیار کارآمد است. با بهکارگیری نتورک مانیتورینگ نیز می توان به اطلاعاتی چه بسیار دقیق تر و بهتر از این سرویس ها دست یافت و در نتیجه به پیشرفت بیزینس ها کمک کرد.